شهید جاوید نام کتابی است که توسط نعمت الله صالحی نجف آبادی به نگارش درآمد و در زمان انتشارش در ۱۳۴۸ خورشیدی مناقشات و مباحثات بسیاری را در محافل مذهبی برانگیخت.
صالحی نجف آبادی در این کتاب، نظریهٔ شیخ طوسی و سید مرتضی از علمای شیعه را در مورد قیام حسین بن علی، از روی اجتهاد و تحقیق پذیرفته و فلسفهٔ این قیام را برپایی حکومت اسلامی دانسته و برخی از اظهار نظرها مبنی بر اشتباه حسین بن علی یا این ادعا که امام سوم شیعیان به قصد اینکه خود را به کشتن دهد، به سوی کربلا حرکت کرد را مردود دانسته است.∗ همچنین برخی از باورهای رایج پیرامون واقعه عاشورا را آمیخته به خرافات، عوامانه و نادرست می داند و سعی نموده تاریخ عاشورا را به صورت علمی و تحلیلی بازخوانی نماید
این کتاب پس از انتشار موجی از مخالفت ها را در میان علمای شیعه بر پا کرد که تقریباً حوزه را به دو دسته موافقان و مخالفان شهید جاوید تقسیم کرد. البته برخی موافقت ها بیشتر بعد سیاسی جهت تشدید مبارزات را داشت. انتشار این کتاب باعث اعتراض جمعی از روحانیون شد که خطر ظهور اندیشه های وهابی گری را در اثنای فعالیت های انقلابی می دیدند و به همین سبب معترض مبارزین شدند که ساواک از آن بهره برداری می نمود.
روحانیت سنتی و غیرسیاسی همچون سید محمدرضا گلپایگانی و به تبع آن طلاب و وعاظ و مداحان مساجد آن زمان که پیوندی عمیقی با آنها داشتند از منتقدان این کتاب بودند.
در مقابل بیشتر روحانیون انقلابی طرفدار این کتاب بودند. علی مشکینی و حسینعلی منتظری مقدمه ای بر کتاب نوشتند که در ابتدای آن چاپ شد هرچند مشکینی بعداً مجبور شد که آن را پس بگیرد. صالحی همیشه می گفت افتخار می کند که کتابی نوشته ام که بیش از چهل ردیه بر آن نگاشته اند.
مرتضی مطهری نقل شده که وی معتقد بود این کتاب اشتباهاتی دارد که باید اصلاح شود. ولی فروش این کتاب را حرام نمی دانست.
علی شریعتی نیز در سخنرانی شهادت خود به نقد این کتاب پرداخته و مدعاهای نویسنده را به چالش کشیده است
محمد حسین طباطبایی در نقد این کتاب مقاله ای با عنوان «علم امام» نوشت.
